Tóm tắt vụ lừa đảo crypto
Một quỹ đầu tư có tên GEM Digital và công ty 5ire đã công bố nhiều thông tin về các khoản đầu tư khổng lồ nhằm đẩy giá token và thu về nguồn tiền bất chính. Thông tin họ đưa ra có nhiều mâu thuẫn, định giá và gọi vốn không hợp lý và cố ý dùng từ ngữ gần nghĩa để đánh lừa nhiều trang tin crypto nổi tiếng như Coindesk và các nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Quỹ đầu tư với những thương vụ bất ổn
Vào thời điểm thị trường ảm đạm và chán nản bởi downtrend, GEM digital – một quỹ đầu tư mới nổi (và Quỹ liên quan là GEM Global Yield) đã thu hút số tiền đầu tư đáng kinh ngạc và đã đầu tư ít nhất vào 16 dự án crypto, bao gồm Venice Swap, Naetion, KaJ Labs, Unizen, Unizen, H2O Securities, v.v. Số tiền đầu tư cho mỗi dự án vượt mức 100 triệu đô la và tổng số tiền đầu tư cam kết hơn 1,6 tỷ USD, nhiều hơn bất kỳ tổ chức đầu tư mạo hiểm tiền điện tử nào khác.
GEM Digital một lần nữa thông báo rằng họ đã ký cam kết khoản đầu tư trị giá 35 triệu đô la vào Travel Coin, một dự án sinh thái du lịch blockchain. Tại sao GEM Digital lại đầu tư 35 triệu đô la vào một dự án vốn hóa thị trường như vậy?
Đây không phải là trường hợp cá biệt với VC này. Ngày 18/05, KaJ Labs đã công bố nhận cam kết đầu tư 400 triệu đô la từ GEM Digital Limited, nhưng tổng vốn hóa pha loãng của token LITHO chỉ có 4,7 triệu đô la. Điều tương tự cũng xảy ra với Peculium và Energi.
Đồng thời, hầu hết các khoản đầu tư của GEM Digital đều không quá nổi bật và không thật sự rõ ràng về mô hình kinh doanh. Hơn nữa, hầu hết các khoản đầu tư của GEM Digital đều được thực hiện riêng lẻ, không có bất kỳ thương vụ nào hợp tác với các công ty đầu tư mạo hiểm nổi tiếng. Điều này khá kỳ lạ.
Liệu GEM Digital có quá hào phóng, vung tiền quá tay không? Tại sao GEM Digital đổ quá nhiều tiền để đầu tư vào một dự án có giá trị thị trường thấp hơn nhiều so với số tiền đầu tư?
Thứ qua mặt tất cả chúng ta là 2 chữ “cam kết đầu tư”.
GEM Digital về cơ bản thông báo trên tin tức rằng họ đang đưa ra cam kết đầu tư. Theo nghĩa đen, cam kết đầu tư là lời hứa của chủ dự án đầu tư một số tiền cụ thể vào dự án, nhưng không nhất thiết phải thực sự xuống tiền. Trong một bản tin đầu tư của GEM Digital, phía dự án đã tuyên bố rằng khoản đầu tư không phải là đầu tư trực tiếp, mà sẽ dựa trên các mốc quan trọng và hiệu suất để đảm bảo rằng việc sử dụng vốn được tối ưu hóa hoàn toàn.
Nói như vậy thì nghe rất hợp lý và lọt tai. Nhưng sự thật là gì?
Nhưng theo một cuộc phỏng vấn với người đứng đầu một dự án của Chain Catcher, cái gọi là “cam kết đầu tư” có rất nhiều điều khó hiểu. Chủ dự án cho biết GEM Digital đã liên hệ với dự án qua email và hứa đầu tư 50 triệu USD, nhưng khi ký hợp đồng đầu tư, cô thấy tổ chức này ghi trong hợp đồng là sẽ không thanh toán trực tiếp mà sẽ đầu tư với lợi nhuận thu được sau khi bán token. Nói cách khác, thỏa thuận đầu tư của GEM Digital giống như một thỏa thuận hợp tác và chia lời, trong đó cả hai bên ký một thỏa thuận đầu tư khổng lồ, tạo ra những tin tức tốt trên thị trường, giá lên, tạo ra lợi nhuận và chia lời. Đánh giá từ hiệu suất của các dự án đầu tư trước đây của GEM Digital, thì đây chắc chắn không phải trường hợp duy nhất. Người dùng hay các nhà đầu tư vào token chính mới thực sự là bên xuống tiền cho “cam kết đầu tư” trên.
Theo dữ liệu của Coinmarketcap, giá của token LITHO nhanh chóng tăng từ khoảng 0,008 đô la lên 0,016 đô la sau khi thông tin gọi vốn được công khai, nhưng giảm xuống còn khoảng 0,0013 đô la 10 ngày sau đó và tương tự với nhiều token khác.
“Đây thực sự là hành vi sử dụng các phương tiện truyền thông để thao túng cộng đồng,” người đứng đầu dự án nói trên nói.
Hầu hết các tin tức về khoản đầu tư của GEM Digital đã công bố trên Yahoo Finance và PR Newswire, nhưng nó cũng đã được chia sẻ lại bởi các trang web hàng đầu như Coindesk và Cointelegraph. Không có con số thống kê cụ thể nhưng có thể hơn 50% các nhà đầu tư nhỏ lẻ trên thị trường đã bị làm mờ mắt bởi làn sương mù và cái bẫy được giăng sẵn này.
Công ty đứng sau những kế hoạch đen tối
GEM Digital không phải đầu sỏ, mà là công ty mẹ Global Emerging Markets (GEM) – được mô tả chính thức là một quỹ đầu tư trị giá 3,4 tỷ đô la, quản lý nhiều loại tải sản và các thị trường mới nổi, đã hoàn tất hơn hơn 500 thương vụ tại 72 quốc gia, với các văn phòng tại Paris, New York và Bahamas.
Cụ thể, các khoản đầu tư của công ty bao gồm đầu tư nhỏ và mua quyền kiểm soát trong nhiều lĩnh vực truyền thống, bao gồm công nghệ môi trường, dược phẩm, nông nghiệp, năng lượng và phát triển bất động sản, nhưng không có công ty nào thực sự nổi tiếng. Một số công ty Trung Quốc có tên trong porfolio bao gồm China Timber Resources Group Ltd, China PetroTech, Heng Xin China Holdings Limited đều có rất ít thông tin công khai, trong đó Hengxin China đã bị bắt buộc hủy niêm yết cách đây nhiều năm. Tất nhiên, phong cách đầu tư của GEM cũng lớn không kém, với hầu hết các khoản đầu tư từ hàng chục triệu đô đến hàng trăm triệu đô và tổng số tiền đầu tư vượt xa con số 3,4 tỷ đô la đã tuyên bố, nhưng từ khóa “cam kết đầu tư” xuất hiện trong hầu hết mục Tin tức của các trang thông tin về crypto.
Vào ngày 15 tháng 7, CoinDesk đã đưa tin 5ire – một layer 1, đã huy động được 100 triệu đô với định giá 5ire ở mức 1.5 tỷ đô ở Series A từ Sram & Mram.
Linkedin chính thức của 5ire cũng chia sẻ liên kết đến Crunchbase của riêng nó, một cơ sở dữ liệu về các nhà sáng lập, nhân viên, các quỹ đầu tư,… Trang Crunchbase của 5ireChain cho thấy khoản tài trợ Series A của 5ireChain đã được The Global Emerging Markets Group (GEM) và MH Ventures công bố vào ngày 14/02/2022 với vòng gọi vốn là 100 triệu đô la. Con số này không khớp với tên nhà đầu tư và thời gian đã được thông báo sau đó.
Tiếp tục tìm kiếm tin tức về việc gọi vốn của 5ire vào tháng 2, PANews nhận thấy rằng THE ECONOMIC TIMES đã đưa tin vào ngày 15/02 rằng: 5ire đã thông báo vào ngày hôm đó rằng họ đã nhận được “cam kết đầu tư” 100 triệu đô la từ GEM Global Yield (trước đây là GEM) và tuyên bố này là cũng đã được xác minh trên blog chính thức của 5ire, vào ngày 18 tháng 2 đã đăng một bài báo có tiêu đề “5ire tăng 100 triệu đô la từ GEM Global Yield LLC”, trong đó không đề cập rằng khoản đầu tư là một cam kết đầu tư. Điều quan trọng phải nhắc lại, bài báo không đề cập rằng khoản đầu tư là một cam kết đầu tư.
Điều này cho thấy số vốn Series A của 5ire đã được công bố vào tháng 2 nay lại được khoe thêm một lần nữa nhưng lại bởi 2 tổ chức đầu tư khác nhau. Và với tư cách là một dự án blockchain công khai, việc IPO mặc dù chưa chính thức ra mắt rất kỳ quặc.
Thông tin trên cho thấy rằng 5ire có thể đã từng được GEM “đóng vai”, hoặc đưa cùng đang diễn kịch. Trong các thương vụ với GEM, blog chính thức của 5ire không nói rằng đây là một “khoản đầu tư”. Trong sự hợp tác với GEM, Blog chính thức của 5ire không nói rằng đây là một “cam kết đầu tư” và chưa được sửa đổi kể từ ngày 18 tháng 7. Có thể họ đang cố tính tung tin tốt để lừa đảo.
Twitter chính thức của Sram & Mram, một công ty giải pháp và dịch vụ, không chưa hề được xác nhận trên trang web, Twitter, Facebook, Instagram, Linkedin, v.v. của họ. Twitter chính thức của Sram & Mram chỉ có 120 người theo dõi. Đây có phải là một vở kịch khác không?
5ire đã tiếp cận với các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Mỗi khi đăng nhập vào trang web chính thức của 5ire, một cửa sổ bật lên để yêu cầu thông tin nhà đầu tư sẽ xuất hiện. Nếu khoản tài trợ 100 triệu đô la là sự thật, phải chăng 5ire quá vội vàng huy động vốn từ các nhà đầu tư nhỏ lẻ?
Liên kết đến cấu trúc tokenomics vẫn còn trong whitelist trên trang web chính thức của dự án và nội dung trong đó không khớp với số tiền tài trợ và định giá đã thông báo. Như trong biểu đồ bên dưới, 5ire có kế hoạch huy động tổng cộng khoảng 22 triệu đô la. Tổng cung token là 1,5 tỷ và định giá công ty khoảng 126 triệu đô la nếu tính theo giá bán vòng cuối cùng là 0,0843 đô la trước khi bán public và khoảng 450 triệu đô la nếu tính theo giá chào bán công khai vòng thứ ba là 0,30 đô: khác với mức định giá mà báo chí đưa tin hiện nay.
Có rất nhiều mâu thuẫn trong thông tin chính thức của 5ire và các bản tin tài chính do các phương tiện truyền thông đưa tin.
Tiếp tục tìm kiếm thông tin về dự án trên trang web chính thức. So với các blockchain khác, 5ire được đặc trưng bởi tính bền vững và có thể đáp ứng các mục tiêu bền vững của Liên hợp quốc. Cơ chế đồng thuận của 5ire có tính bền vững là một trong những thành phần quan trọng nhất và sự đồng thuận của nó được gọi là SPoS, trong đó trọng lượng của các khối đóng gói các nút phụ thuộc vào bốn yếu tố: cam kết, độ tin cậy, bỏ phiếu ngẫu nhiên và điểm bền vững và nút có điểm lớn nhất sẽ chịu trách nhiệm về việc đóng gói khối trong 12 giờ tiếp theo. Đây có thể được coi là một biến thể của cơ chế đồng thuận PoS hiện có, với việc bổ sung thêm điểm bền vững. Vậy, điểm bền vững của 5ire được tính như thế nào?
Như được mô tả trong whitepaper, điểm bền vững bao gồm điểm môi trường, xã hội và quản trị (ESG). Ban đầu, điểm số này sẽ được ấn định dựa trên dữ liệu thu được từ các tổ chức đáng tin cậy. Sau khi hệ sinh thái 5ire ổn định, sẽ có một cơ chế phân quyền để ấn định và cập nhật điểm bền vững, cho phép các nút cập nhật định kỳ điểm bền vững của những người tham gia. Bảng sau đây cho thấy các yếu tố đánh giá ESG.
Ngoài ra, 5ire đưa ra khái niệm blockchain mẹ con, tương tự như chuỗi song song, để giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng. Các chuỗi mẹ con được tạo theo nhu cầu sau khi được tạo, chúng sẽ vẫn nằm trên chuỗi mẹ để tiếp tục các khối gửi đi cho đến khi chuỗi được thêm vào các khối của 5irechain. Cấu trúc của một chuỗi lồng nhau được thể hiện trong sơ đồ dưới đây. Mỗi chuỗi tương ứng với một nhóm giao dịch, được chia thành hai nhóm khi số lượng giao dịch trong nhóm vượt quá ngưỡng. Khi số lượng giao dịch trong nhóm giảm, nó có thể được hợp nhất lại thành một chuỗi.
Để đảm bảo tính bền vững, 5ire tự gọi mình là “thế hệ thứ năm của blockchain”, tương ứng với “cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ năm”, tập trung vào công nghệ phục vụ nhân loại và 5ire có thể xây dựng một hệ sinh thái bền vững lấy người dùng làm trung tâm bằng cách giải quyết vấn đề bền vững về môi trường. Cách mạng công nghiệp tương ứng với những đột phá về công nghệ và có thể dẫn đến tăng hiệu quả. Mặt khác, 5ire chỉ đưa ra khái niệm về tính bền vững và đe dọa tự gọi mình là cuộc cách mạng công nghiệp tiếp theo.
Về mặt công nghệ, khái niệm chuỗi song song đã được áp dụng ở Polkadot. Vì số lượng chuỗi trong 5ire có thể thay đổi nên việc thực hiện hóa ý tưởng này có vẻ không thể dễ thực hiện hơn Polkadot.
Trong blog chính thức của 5ire, có rất nhiều bài viết dành cho các khái niệm cơ bản như bảo mật dữ liệu, DeFi và cách cây Merkle hoạt động, nhưng lại không hề đề cập đến 5ire.
Các đối tác và nhà đầu tư được công bố trên trang web chính thức chứa 68 chiếc logo, nhưng các logo liên quan đến Sram & Mram và The Global Emerging Markets Group được đề cập trong tin tức gọi vốn ở trên không được tìm thấy, trong khi DAOStarter, ARDURA và các logo khác được lặp lại. Điều này khiến việc nghi ngờ sự minh bạch của tổ chức này ngày càng rõ ràng hơn.
Nguồn:
- https://www.panewslab.com/zh/articledetails/66krmxby.html
- https://www.chaincatcher.com/article/2076704
